ISS VDSL devre ile beraber Vodafone H300S Modem Router cihazını verdi. Genel olarak sorunsuz gibi gözükse de bazı servislerin eksikliğini çevrimiçi oyunlar ve canlı yayın yaparken hissediyorsunuz. Önce cihazın teknik detaylarını inceleyelim.
Önemli Not: Bütün testler CAT6 kablo üzerinden yapılmıştır. Wifi kullanılmamıştır.
Vodafone H300S Modem Router – Teknik Özellikler
Ürün türü: WiFi Voip Router Marka: Vodafone Model: H300s CPU: RTL8685PB RAM MB: 128 MByte Flash Memory MB : 16 MByte SPI NAND Flash (Çok düşük, muhtemelen OpenWRT tarzı şeyler yüklenemesin diye) Wireless LAN : Realtek RTL8192ER Ethernet 1G ports: 4 USB ports: 1 Voip port: 2
Vodafone H300S Modem Router – Çıkan Sorunlar
Cihazın web arayüzüne on kere oturum açıyorsam ikisinde kilitleniyor. Kilitlenme derken web arayüzü kilitleniyor fakat cihaz çalışmaya devam ediyor. Düzeltmek için cihazı kapatıp açmak gerekiyor.
Arayüz kilitlenmesi neyse de asıl sorun canlı yayın ve çevrimiçi oyunlarda 100ms varan gecikme (halk arasında ping denen olay) ile ortaya çıkıyor.
Bu sorunların detayına inmeden önce bazı kavramları açıklamak istiyorum.
QoS – Quality of Service – Servis Kalitesi Nedir?
QoS (Quality of Service), ağdaki trafik akışının önceliklerinin yönetilmesini sağlayan bir ağ yönetimi kavramıdır. QoS, ağdaki farklı hizmetlerin farklı önceliklere sahip olduğunu kabul eder ve ağın bu hizmetleri optimize etmesine yardımcı olmak için bant genişliği yönetimi, trafiği kontrol etme ve kalite ölçümleri gibi bir dizi teknik kullanır.
Örneğin, bir iş yerinde, kullanıcıların yoğun internet trafiği, kişisel zevkleri için müzik ve video erişimleri önemli yük oluşturabilir. Bu yoğunluğun şirketin voip telefon hatlarını bozması, banka, muhasebe ve müşteri hizmetleri sunan uygulamaları yavaşlatmasını engellemek gereklidir. QoS, ağ üzerindeki uygulamaları önceliklendirerek zaman kaybını azaltmayı hedefleyen bir ağ servisidir.
Bu siteye oturum açtığımız zaman hedef sunucu olarak bize en yakın olanı belirler ve otomatik olarak bunu seçer. Yani yurt içinde bir sunucu. Fakat kullandığımız servislerin (Youtube, Steam vb.) hepsi yurt dışında bu yüzden sağlıklı sonuçlar almak için yurtdışında olan bir sunucuyu seçmemiz gerekiyor.
Ben genelde Londra – Vodafone’u kullanıyorum. Değiştirmek için mavi renk ile yazılmış olan “Change Server” tıklayabilirsiniz. Unutulmaması gereken önemli bir diğer detay ise hedef sunucunun bant genişliği. Yani hedef sunucu Türkiye’den gelen trafiğe öncelik vermiyor olabilir ki bu çok sık kullanılan bir yöntem. Bunun sebebi ise servislerin bulutta çalışması ve bulut sağlayıcılarının kendilerinden çıkan trafiği ücretlendirmesi. Yani yurtdışından seçtiğiniz her sunucu size sağlıklı bir sonuç vermeyebilir, artık deneyerek bulacaksınız. Dediğim gibi genelde Londra Vodafone iyidir.
Hız testini yaptık, ISS’ten aldığımız paket ile hız testinin sonuçları tutuyor fakat çevrimiçi oyunlarda performans yerlerde sürünüyor. Niye derseniz, işte bu noktada paket yönetiminin önemi devreye giriyor.
Sorunu Nasıl Tespit Ettim?
Uzun süre gecikmelerin Vodafone H300S modem router’dan kaynaklandığına ihtimal vermedim. Sonuçta cihazın teknik özellikleri iyi gözüküyordu. Sorunu çözmek için cihazın web arayüzüne devamlı oturum açtığım için bir süre sonra yukarıda bahsettiğim arayüz kilitlenmeleri sıkmaya başladı.
Bunu aşmak için Vodafone H300S’i bridge (köprü) moduna alıp arkasına DD-WRT yüklü olan emektar TP-Link TL-WR741ND bağladım. Trafiği TL-WR741ND yönetirken gecikmelerin olmadığını gördüm.
Aynı testi yine Vodafone H300S bridge moddayken arkasına Zyxel VMG33312 (TTNET) bağlayıp yaptım yine gecikme olmadığını gördüm.
Vodafone H300S’te maalesef üzerinden geçen trafiği gerçek zamanlı olarak görebileceğim bir araç yok (Bu özellik DD-WRT yüklü 10 sene önce aldığım TL-WR741ND bile var). Bu tarz sorunların tespiti için çok yararlı bir özellik.
Bunun dışında QoS’i aktif etmek için bir düğme harici herhangi bir ayarda yok. Kısaca cihaz üzerinden geçen trafiği nasıl yönetiyor görmeniz veya değiştirmeniz mümkün değil.
Vodafone H300S modem router İngiltere ve Yunanistan’da da kullanılıyor. Yaptığım araştırmalarda onlardaki arayüzün daha farklı olduğunu gördüm. Yani bu ülkelerde cihaz bayağı bir güncellemeden geçmiş. Yazılımsal bir sıkıntısı olduğu bariz belli.
Bir diğer gördüğüm şey ise Türkiye’de çevrimiçi sitelerde H300S’in satılması. Size tavsiyem H300S olsun başka cihaz olsun para verip ISS router’ı almayın. Bu cihazlar kağıt üzerinde iyi gözüksede ISS’ler özelliklerini çok fazla kısıtlıyor.
Sonuç olarak yüksek performans gerektiren çevrimiçi oyunlar, canlı yayınlar yapıyorsanız H300S ile sıkıntı (en azından mevcut sürümü ile) kaçınılmaz gözüküyor. ISS’lerin artık QoS ve trafik yönetimine önem vermesi gerekiyor. Bu cihazlar ile kullanıcılar yerel ağlarında ne oluyor, ne bitiyor gerçek zamanlı olarak görebilmeleri lazım.
Ev segmenti için son zamanlarda oldukça popüler olan Keenetic router’ları tavsiye ederim. Bu cihazlar ne kadar güvenli henüz incelemedim, ilerleyen zamanlarda vakit bulursam inceleyeceğim. Ev segmenti için bir diğer seçenek OpenWRT uyumlu routerlar olabilir. OpenWRT yükleme kısmı biraz sancılı olabiliyor, almadan önce mutlaka iyice araştırın.
Pro segmentine bilgi olarak çıkabiliyorsanız arista-ng, pfsense ve sophos’un ev için ücretsiz olan firewallarını tavsiye ederim. Eski bir Celeron CPU (az elektrik harcasın diye Celeron tercih ettim) ile bu tarz bir cihaz kurdum (arista-ng kullandım) tek sıkıntısı 40 Watt gibi bir elektrik tüketimi olması. 4000TL. harcarım derseniz içinde yazılım olmayan bare bone firewall’lar var, bunların enerji tüketimi oldukça az.
Şimdilik anlatacaklarım bu kadar, bir sonraki incelemede görüşmek üzere.
